Vier trainingen van DNKRS over hoogbegaafde kinderen in de klas

Hoogbegaafdheid blijft een begrip dat voor veel leerkrachten lastig is. Want wie is nu dat hoogbegaafde kind en welke begeleiding heeft hij nodig? Vaak wordt de slimme, gemotiveerde leerling met goede prestaties ten onrechte aangezien voor hoogbegaafd en wordt het onder presterende hoogbegaafde kind niet gezien. Juist omdat dit kind zich niet ‘gezien’ voelt, kunnen er problemen ontstaan. In de praktische workshops en trainingen van DNKRS krijgen leerkrachten meer inzicht in de kenmerken en onderwijsbehoeften van hoogbegaafde kinderen en ontwikkelen ze vaardigheden om hen optimaal te begeleiden.

De eerste bijeenkomst betreft de basis: geschikt voor leerkrachten die weinig of enige kennis hebben van hoogbegaafdheid.
De tweede, derde en vierde bijeenkomst veronderstelt deze basiskennis en daarin zal, mede naar aanleiding van de enquête onder oud-deelnemers aandacht worden besteed aan faalangst en perfectionisme, verdieping en verrijking in de klas en het vormgeven van een verrijkingsgroep. Er is altijd ruimte voor inbreng uit de groep.

Bijeenkomst 1, Stimulerend signaleren
Basistraining, deelnemers uit 2022 kunnen deze bijeenkomst overslaan, maar zijn uiteraard wel welkom!
In deze bijeenkomst wordt op heldere wijze uitgelegd wat het begrip hoogbegaafdheid betekent, wat hoogbegaafd zijn betekent voor een kind en hoe zich dat kan uiten in gedrag. Op deze manier kunnen leerkrachten na afloop van deze middag genuanceerder kijken naar gedrag, en bij het interpreteren daarvan ook hoogbegaafdheid meenemen. Daarnaast biedt de training handvatten voor het stimulerend signaleren van deze kinderen in de klas.
Hoogbegaafdheid is een begrip dat in de loop der tijd veranderd is, nog steeds verandert, en waar ook lang niet iedereen het over eens is. In deze training lichten we kort toe wat er vanuit de wetenschap gezegd wordt en hoe wij dat vertaald zien naar onze praktijk. Doel hiervan is een gemeenschappelijke taal te creëren en daarmee ook met ouders en anderen binnen en buiten de school helder te kunnen communiceren. Daarnaast bekijken we uitgebreid hoe een kind kan reageren op het ‘anders voelen’ dat hoogbegaafdheid met zich mee kan brengen, of hoe het kan reageren wanneer het aanbod niet is afgestemd op de behoeften van het kind. We gebruiken daarvoor o.a. de theorie van Betts en Neihart. De hele bijeenkomst is interactief van aard, de theorie wordt afgewisseld met activerende opdrachten die de theorie meteen doen leven. Daarnaast voeren we elke bijeenkomst zelf een verrijkingsopdracht uit die de leerkrachten direct in de klas kunnen gebruiken.

Bijeenkomst 2, Faalangst en perfectionisme
Hoogbegaafde kinderen leggen de lat graag hoog voor zichzelf. Deze drang naar perfectie kan soms uitmonden in faalangst, wat uiteindelijk op papier komt, is zelden zo goed als het kind in gedachten had. Dit werkt voor sommige kinderen verlammend, andere kinderen vermijden werk waarvan ze niet zeker weten dat ze het kunnen of bieden grote weerstand wanneer ze geconfronteerd worden met fouten, hobbels en obstakels op hun weg. Hierbij kunnen zowel de verwachtingen van de kinderen zelf, als die van hun omgeving een rol spelen. In deze bijeenkomst gaan we enerzijds in op de mechanismen die ten grondslag liggen aan de faalangst (en daarmee vaak ook het onderpresteren) maar daarnaast ook op wat de rol van de leerkracht kan zijn om kinderen hierbij te ondersteunen en te helpen hiermee om te gaan. Ook nu een combinatie van theorie en praktijk: we oefenen en bespreken uitgebreid wat je kunt doen in de klas, waarbij goed begrip van de oorzaak maakt dat je onderbouwd handelt.

Bijeenkomst 3, Verdieping en verrijking met bestaande materialen
Hoe kun je verrijken, verdiepen en verbreden inbouwen in het dagelijkse programma? Hoe voorkom je dat de hoogbegaafde kinderen een ‘hap-snap-aanbod’ krijgen en hoe bied je ze een doorgaande lijn?
Deze middag gaan we zeer praktisch aan de slag, er is veel ruimte voor vragen van deelnemers en uitwisseling. We bekijken wat goed verrijkingswerk inhoudt, hoe je je dagelijkse lessen en lesjes kunt aanpassen. We oefenen hier met elkaar mee, zodat je meteen praktische ideeën hebt voor in je eigen klas. Hierbij maken we gebruik van de taxonomie van Bloom en het top-down denken. Daarnaast onderwerpen we bestaande plus-methodes aan een kritische blik: wat is er al goed aan, en waar kunnen we aan sleutelen om het te verbeteren? Hoe kunnen we een doorgaande lijn ontwerpen voor deze kinderen? Door samen te kijken naar het aanbod en ervaringen te delen ontstaat er een interessante uitwisseling. De ervaring leert dat het heel inspirerend is om met een groep te experimenteren en werk te ontwerpen. Tijdens deze middag is het waardevol als ieder wat werk meeneemt van zijn of haar eigen school.

Bijeenkomst 4, De verrijkingsklas of plusklas
DNKRS heeft een zevental verrijkingsgroepen in huis waar kinderen van allerlei scholen naartoe komen. Sommige besturen hebben een bovenschoolse plusklas, of scholen hebben een plusklas of verrijkingsgroep in de school. Inhoudelijk kunnen al deze voorzieningen enorm van elkaar verschillen, en ook de doelgroepen zijn anders. Is een verrijkingsklas of plusklas nodig als je een goed aanbod hebt in de klas? Welke kinderen komen in aanmerking voor een dergelijke groep en hoe selecteer je die? Hoe communiceer je met ouders over deze groep? Wat bied je aan en met welk doel? En is het niet beter om voltijds begaafdenonderwijs te bieden?
Allemaal vragen die deze vierde bijeenkomst uitgebreid aan de orde komen, zeker omdat er op elke vraag meerdere antwoorden mogelijk zijn, helemaal afhankelijk van de situatie! Tijdens deze interactieve bijeenkomst bespreken we al jullie vragen op dit gebied, vertel ik wat wetenschappelijk onderzoek hierover zegt en deel ik veel informatie en ideeën uit onze eigen groepen.

Tussen de bijeenkomsten door vraag ik jullie om wat we geoefend en besproken hebben in je klas uit te voeren en te proberen. Ook geef ik graag achtergrondartikelen als leeswerk mee, en ga ik met heel veel plezier in op initiatieven, ideeën en verzoeken uit de groep.
Tijdens de bijeenkomsten maak ik met veel plezier ruimte om vragen te stellen of een casus te bespreken.

Data:

De bijeenkomsten vinden plaats op de volgende data:

• donderdag 16 november 15.30-18.00 uur (Basistraining, deelnemers uit 2022 kunnen deze bijeenkomst overslaan)
• donderdag 25 januari 15.30-18.00 uur
• donderdag 15 februari 15.30-18.00 uur
• donderdag 7 maart 15.30-18.00 uur